ΠΕΡΙ ΟΡΑΣΕΩΣ ΚΑΙ ΧΡΩΜΑΤΩΝ – ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ 1816

«[…] θα διαπιστώσει κανείς ότι η θεωρία μου […] μας παρέχει ήδη a priori δεδομένα για να κρίνουμε τις θεωρίες του Νεύτωνα και του Goethe σχετικά με την αντικειμενική πλευρά του χρώματος, τουτέστιν με τις εξωτερικές αιτίες που διεγείρουν στον οφθαλμό τέτοιες αισθητηριακές αντιλήψεις. Και τότε, θα φανεί ότι τα πάντα είναι υπέρ της θεωρίας του Goethe και κατά εκείνης του Νεύτωνα.»
Η θεωρία του Schopenhauer για τα χρώματα οφείλει τη γένεσή της στην προσωπική γνωριμία του δημιουργού της με τον Goethe. Ο Schopenhauer εκκινεί βέβαια από τα διδάγματα της χρωματολογίας του Goethe, όμως αναπτύσσει μια πολύ πρωτότυπη για τα χρώματα αντίληψη εδραζόμενη στο δικό του φιλοσοφικό σύστημα. Τα χρώματα, κατ’ αυτόν, συνιστούν φυσιολιογικό φαινόμενο, γεννώνται δηλαδή μέσα στον οφθαλμό και δεν υπάρχουν αντικειμενικά. Όρο δε a priori της δημιουργίας τους αποτελεί ο κατά το ποιόν μερισμός της ενέργειας της οράσεως. Ο Schopenhauer ανακαλύπτει επίσης ότι ο μερισμός αυτός μπορεί να διατυπωθεί με αριθμητικές αναλογίες, προσδίδοντας έτσι στη θεωρία του και ποσοτική διάσταση.
Η χρωματολογία του Schopenhauer παρουσιάζει διττό ενδιαφέρον: αφενός φιλοσοφικό, καθώς καταδεικνύει τις δυνατότητες που προσφέρει για την κατανόηση των φαινομένων η υπερβατολογική προσέγγιση, αφετέρου επιστημονικό, καθώς αναδεικνύει τις αδυναμίες της φυσικοεπιστημονικής προσέγγισης στη διερεύνηση των αιτιών τους. Ο Schopenhauer, όπως και ο Goethe, ασκεί δριμεία κριτική στον Νεύτωνα. Προχωρεί όμως ακόμη πιο πέρα κι ερμηνεύει το ίδιο το “πρωταρχικό φαινόμενο” του Goethe. Έτσι, όσοι γοητεύθηκαν από τη χρωματολογία του Goethe θα βρουν σ’ αυτήν του Schopenhauer τη βαθύτερη διάσταση εκείνης.