Μπιλιάρδο στις εννιάμισι

Με αφορμή την ιστορία τριών γενεών της οικογένειας Φαίμελ, αρχιτεκτόνων σε μια πόλη της Ρηνανίας, ο Χάινριχ Μπελ βιογραφεί την ίδια τη Γερμανία. Το “Μπιλιάρδο στις εννιάμισι”, που κυκλοφόρησε πρώτη φορά το 1959 γνωρίζοντας τεράστια επιτυχία, παρουσιάζει σε μια αριστοτεχνική σύνθεση τη μεγάλη εικόνα της γερμανικής «πραγματικότητας» κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα, με ιδιαίτερη έμφαση στην περίοδο του ναζισμού και στις ύστερες επιβιώσεις του. Οι Φαίμελ, δημιουργοί όσο και καταστροφείς, αντιπροσωπεύουν με τη διττή τους αυτή υπόσταση μια θεμελιώδη αντίθεση, που ο Μπελ την ερμηνεύει μέσω των συμβολισμών του «αμνού» και του «βούβαλου»: τη σύγκρουση ανάμεσα στο άτομο με την ακηδεμόνευτη και ελεύθερη σκέψη, από τη μια, και τους καιροσκόπους «πολλούς» που ασκούν ή έστω αποδέχονται τη βία, από την άλλη.