Πώς λειτουργεί ο φασισμός

Η φασιστική πολιτική δεν είναι υπόθεση μόνο των φασιστικών κρατών. Ο καθηγητής φιλοσοφίας του πανεπιστημίου Γέιλ Jason Stanley εντοπίζει τις βασικές στρατηγικές της φασιστικής πολιτικής και καταγράφει την τρομακτική τους διάδοση και τη μακρά τους ιστορία στις ΗΠΑ και στον κόσμο – καταλήγοντας ότι ο φασισμός παραμένει ζωντανός.

Αντλώντας στοιχεία από την ιστορία, τη φιλοσοφία, την κριτική φυλετική θεωρία, και παραδείγματα από όλο τον κόσμο (από την Αμερική του 19ου έως τη Γερμανία του 20ού και την Ινδία του 21ου αιώνα) ο Stanley αναλύει τους βασικούς πυλώνες της φασιστικής πολιτικής όπως αυτοί ανιχνεύονται σε πρακτικές σύγχρονων ηγετών: προπαγάνδα για το μυθικό παρελθόν, αντιδιανοουμενισμός, ψέμα, ιεραρχία, θυματοποίηση, νόμος και τάξη, σεξουαλικό άγχος, διάλυση της κοινωνικής πρόνοιας και της ενότητας. Ο κίνδυνος που ελλοχεύει με την εφαρμογή τέτοιων διχαστικών πρακτικών είναι η αφαίρεση της ανθρώπινης υπόστασης από μερίδες του πληθυσμού και η συνακόλουθη δικαιολόγηση απάνθρωπης μεταχείρισης, η οποία μπορεί να πάρει διάφορες μορφές, από καταπίεση της ελευθερίας, φυλακίσεις, απελάσεις μέχρι και μαζική εξόντωση σε ακραίες περιπτώσεις.

Παιδί προσφύγων του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου ο ίδιος, ο συγγραφέας επιδιώκει να παράσχει τα κατάλληλα εργαλεία στους πολίτες, ώστε να μπορούν να αντιστέκονται στον φασιστικό μύθο βρίσκοντας καταφύγιο στις δημοκρατικές ιδέες.

Οι προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουμε είναι τεράστιες. Πώς μπορούμε να διατηρήσουμε την αίσθηση κοινής ανθρωπιάς, όταν ο φόβος και η ανασφάλεια θα μας κάνουν να στραφούμε στην παρήγορη αγκαλιά της μυθικής ανωτερότητάς μας σε μια μάταιη αναζήτηση αξιοπρέπειας; Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι ο κύριος στόχος της φασιστικής πολιτικής είναι το ακροατήριό της. Αν αρνηθούμε να μαγευτούμε από τους φασιστικούς μύθους, παραμένουμε ελεύθεροι να σχετιζόμαστε μεταξύ μας, όλοι μας ατελείς, όλοι μας προκατειλημμένοι στη σκέψη μας, τις εμπειρίες και την κατανόησή μας, αλλά όχι δαίμονες.