Σύγχυση αισθημάτων

“Για τα βαθύτερα αίτια της πνευματικής μου πορείας δεν αναφέρεται λέξη στο λεύκωμα εκείνο: αυτό με έκανε να χαμογελάσω. Όλα μέσα εκεί είναι πέρα για πέρα αληθινά, μόνο τα ουσιώδη απουσιάζουν. Με περιγράφει απλώς, όμως δε ρίχνει φως μέσα μου. Διακόσια ονόματα περιλαμβάνει το διεξοδικότατο αλφαβητικό ευρετήριο – ένα όνομα όμως λείπει, εκείνο από το οποίο πήγασε όλη η δημιουργική ώθηση, το όνομα του ανθρώπου που σφράγισε τη μοίρα μου και που με ξαναγυρίζει και τώρα με ακατανίκητη επιμονή στη νιότη μου”. Ένας σεβάσμιος καθηγητής πανεπιστημίου δέχεται έναν τιμητικό τόμο που περιλαμβάνει ολόκληρο το έργο του. Το μόνο που λείπει απ’ αυτόν είναι το όνομα του ανθρώπου που άλλαξε όλη του τη ζωή όταν ήταν φοιτητής, το όνομα του εμπνευσμένου ομοφυλόφιλου καθηγητή του. Και έτσι αποφασίζει να επανορθώσει την αδικία “και να αφηγηθεί στον ίδιο του τον εαυτό, για χάρη εκείνου, την αλήθεια της νιότης τους”. Η νουβέλα αυτή, που πρωτοκυκλοφόρησε το 1927 θίγοντας ένα θέμα ταμπού για την εποχή, αγαπήθηκε πολύ από τους αναγνώστες του Τσβάιχ. “Κομψή μελέτη της ψυχής” τη χαρακτήρισε ο Χέρμαν Έσσε, ενώ ο Φρόιντ, που τη θεωρούσε “αριστούργημα”, την ανέλυσε διεξοδικά σε ένα κείμενο που παρατίθεται στο Επίμετρο αυτού του βιβλίου.